Müalicə edilməyən sarılıq beyinə zərər verir

Uzun müddət gözləntinin ardından uşağınızı qucağınıza almağın xoşbəxtliyi heç nə ilə ölçülə bilməz. Ancaq bəzi xəstəliklər, bu xoşbəxtliyə kölgə sala bilər. Xüsusilə də uşaqda görülən, bəzən bəsit görünən sarılıq belə ağır nəticələr doğura bilər.

Yeni doğulan uşaqlarda sarılıq nədir?

Doktorinfo.az xəbər verir ki, bilirubin olaraq adlandırılan və dəriyə sarı rəngi verən maddənin, uşağın qanında yüksəlməsi və dəridə toplanması ilə yaranan vəziyyətə sarılıq deyilir. Körpənin həyatının ilk 28 günlük zamanında tez-tez görülən yeni doğulan uşaq sarılığı, adeten qalıcı deyildir. Körpənin qaraciyərinin nisbətən kifayətsiz qalması ilə birlikdə atıla bilməyən bilirubinin artıqlığı, qan və toxumalarda toplanır və dəridə sarı təbəqə yaradır. Adətən fiziolojidir və 1- 2 həftə ərzində özlüyündən keçər.
Yeni doğulan körpələrdə sarılıq nə üçün ortaya çıxar?

Bilurubinin vücudda istehsalı və atılmasına maneə olan doğuş xestelikleri

Körpənin ana qarnındaykən keçirdiyi xəstəliklər

Qan və qaraciyər xəstəlikləri

Hepatit

Ananın diabet xəstəsi olması

Fizioloji sarılıqlar

İnfeksiyalar

Sarılıq hər körpədə görülürmü?

Normal doğulan körpələrin 65 faizində erkən doğulan uşaqların isə 85 faizində sarılıq görülür. Ancaq bezi uşaqlarda təsiri çox az olduğu halda, bəzi körpələrdə daha ağır hiss edilə bilir. Xüsusilə də erkən doğulan körpələrdə sarılıq çox daha müşahidə edilir. Ümumi olaraq fizioloji və patoloji olaraq 2 qrupa ayrılan sarılıq, patolojik olduğu zaman təhlükəli ola bilər.

Patolojik sarılıq nə üçün təhlükəlidir?
Qan uyuşmazlığı, qan xəstəlikləri, tiroid, bağırsaq xəstəliklləri kimi problemlərin olduğu vəziyyətlərdə ortaya çıxan sarılıq növü patolojikdir. Bilirubin səviyyəsi çox yuxarıdadır və nəzarət altına alınması ancaq işıq müalicəsi, qan dəyişməsi və ya dərman ilə mümkündür. Mualice edilmədiyi zaman ciddi problemləri də yanında gətirir.

Ana südü sarılığı olaraq bilinən sarılıq nədir?

Ümumi olaraq fizioloji sarılıq sinfinə daxil olan, ananın uşağını kifayət qədər süd verməməsi və bundan səbəb bağırsaq funksiyasının azalıb, yaranan bilirubinin atılmaması ilə yanaşı ortaya çıxan sarılıq növünə deyilir. Fiziolojik sarılığa görə bir az daha uzun davam etsə heç bir zaman patolojik səviyyəyə çatmaz. Ana südünə bağlı yaranan sarılıqda körpələr olduqca normaldır.

Körpələrdə sarılıq neçə gün davam edər?

Körpələrdə görülən sarılığın nə qədər davam edəcəyi sarılığın növünə və ortaya çıxma səbəblərinə görə dəyişir. Əgər körpədə meydana gələn sarılıq fiziolojikdirsə ümumi olaraq 1-2 həftə davam edər. Xəstəliklərin zəmin hazırladığı patolojik sarılıq isə çox uzun davam edər. Bu vəziyyətdə ən vacib hissə uşağın həkim nəzarəti altında müalicə edilməsidir. Müalicənin gedişinə uyğun sarılığın yaxşılaşma müddəti də dəyişir.
Sarılığın əlamətləri:

Uşağın dərisində və gözün beyaz qismində meydana gələn sarılıqlar

Süd içmək istəməməsi

İştahsızlıq

Çəki itkisi

Yuxudan çətin ayılması, halsızlıq

Nə zaman həkimə müraciət edilməlidir?

Uşağın doğuşuna nəzarət edən ilk 24 saat ərzində sarılıq əlamətləri başlayıbsa

Vücudda görülən sarı təbəqə gedərək artır və tündləşirsə

Qızdırma 37.5-i keçirsə

Uşaq halsız və xəstə kimi görünürsə
Yuxudan oyanmaq istəmirsə mütləq həkimə müraciət edilmelidir.

Müalicə edilməsə nə olar?

Uşaqdakı sarılıq çox yüksək seviyyelere çatarsa çox ciddi problemlərə yol aça bilər. Çünki yüksək bilirubin beyinə yerləşər və uşağın beynində geri dönüşü olmayan zədələnmələrə yol aça bilər. Xüsusilə eşitmə funksiyalarına mənfi təsir göstərə bilər.

Şahanə Quliyeva