Böyrək kiçilməsi (büzüşməsi) nədir?

Böyrək büzüşməsi, böyrəklərin ölçüsündə anormal formada olan kiçilmədir. Sağlam şəxslərin böyrəkləri 10-12 sm uzunluğunda, 5-6 sm genişliyində və 3-4 sm qalınlığındadır. Atrofik böyrək isə böyrəklərin nisbətən normal dəyərindən daha kiçik olduğu anormal bir vəziyyətdir.

Doktorinfo.az xəbər verir ki, böyrəklər, vücudun bəzi təməl funksiyalarını gerçəkləşdirən həyati orqandır. Vücuddakı artıq suyu və metabalizma artığını süzərək qanı təmizləyirlər. Böyrəklər toksinləri sidik torbasına göndərir və sidiklə xaric edilirlər.

Boyrek kicilmesinin elametleri nelerdir?

Böyrək kiçilməsi mərhələli xestelikdir və son mərhələyə çatması zaman alır.

Son mərhələnin əlamətləri bunlardır:

Bulantı və qusma

Ödəm, əllərdə, ayaqlarda şişmə

Qadın, bel və oynaq ağrısı

Tünd rəng və köpüklü sidik

Deride quruluq

Yuxusuzluq

Əzələ sancıları

Sidiyə gedərkən ağrı və yanma hissi
Anormal çəki artımı ya da çəki itkisi

Tez-tez sidiyə getmə

Ciddi vəziyyətlərdə sidikdə qan

Halsızlıq ya da uyusma

Böyrək ağrısı

Şişkinlik: Xəstənin üzündə, ayaqlarında, başında ödəm görülə bilər

Bel ağrısı: Bel agrisi böyrək kiçilməsinin bir əlamətidir

Yüksək qan təzyiqi: Adətən xestenin vəziyyəti pisləşdikcə qan təzyiqi də yüksəlir

Halsızlıq: Adətən böyrək anemiyası ya da üremik toksinlərindən toplanmasından qaynaqlanır.

Sebebleri nelerdir?

Xəstələrdə böyrək kiçilməsinə yol aça biləcək bir çox səbəb vardır. Ən geniş yayılani yüksək qan təzyiqi, seker xəstəliyi və böyrək daşlarıdır. Böyrək problemlərinə yol aça biləcək digər səbəblər genetik xəstəliklər, həddindən çox qan itkisi, fiziki yaralanma, şiş, sepsis kimi infeksiyalardır.
Böyrək kiçilməsi sol böyrəkdə, sağ böyrəkdə ya da hər iki böyrəkdə görülə bilər. Bir çox problemə yol aça bilər.

Boyrek kicilmesinin mualicesi:

Boyrek kiçilməsində istifadə edilən bir neçə müalicə üsulu vardır. Bu müalicələrdən birisi kök hüceyrədir. Böyrəyin zədələnmiş toxumalarının kök hüceyrələr ilə dəyişdiriləcək böyrək toxumasının öz-özünə yenilənməsi əsas məqsəddir. Düzgün müalicə hekim tərəfindən ətraflı müayinədən sonra təyin edilir.

Boyrek kicilməsi zamani nece qidalanmali?

Protein: Xəstənin qidalanma vərdişində yüksək keyfiyyətli protein miqdarı azaldılmalıdır.

Yağ: Heyvan tərkibli yağlardan istifadə edilməməlidir. Doymuş yağ asidi mövcud olmayan balıq yağı, kətan yağı kimi omeqa 3-lə zəngin qidalar seçilməlidir.

Kalori: Yüksək kalorili qidalar seçilməlidir, bu normal çəkini qorumaq üçün vacibdir.

Mineral eksiklikleri: Böyrəyin funksiya pozğunluğundan qaynaqlanan mineral əksikliklərini ortadan qaldırmaq üçün fosfor, D vitamini və kalsium əlavələri alına bilər.

Sodium: Sodium mövcud olan qidaların istifadəsindən qaçınılmalıdır.

İstifadə ediləcək müalicələr xəstəliyin səbəbinə görə təyin edilir.

Böyrək kiçilməsinə çəki artımı səbəb ola biləcəyindən artıq çəkilərdən xilas olmaq lazımdır. Artıq çəkinin səbəb olduğu yüksək təzyiqdən qaynaqlanan bir çox problem yaşaya bilərsiniz.
Böyrək kiçilməsi spirtli içki istifadəsindən də qaynaqlana bilər. Bu formada böyrəklər öz-özlərini bərpa edə bilirlər.

Böyrək kiçilmələrinin digər bir səbəbi də böyrəküstü vəzi əməliyyatıdır. Əməliyyat sonrasında xəstənin nəzarət altında olması böyrək kiçilməsi kimi riskləri azaldacaqdır və anında müalicə təmin ediləcəkdir.

Şahanə Quliyeva